AKTY PRAWNE
Wyjaśnienia do przepisów 
DP 5329/MD/024/01
Warszawa, 6 grudnia 2001 r.

  
Panowie Wojewodowie

 

W związku z licznymi pytaniami w sprawie wysokości opłaty skarbowej pobieranej w związku ze składaniem wniosków, informacji oraz wydawaniem decyzji na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628 ) uprzejmie  informuję, że zajmuję następujące stanowisko:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 obowiązującej od 1 stycznia 2001 r. ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 86, poz. 960 ze zm.) opłacie tej podlegają: podania (żądania, odwołania, zażalenia) i załączniki do podań, czynności urzędowe, dokonywane na podstawie zgłoszenia lub na wniosek zainteresowanego, oraz zaświadczenia i zezwolenia (pozwolenia, koncesje), wydawane na wniosek zainteresowanego w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej. 
Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 20.06.2001 r. znak LK-907/LM/BG/01 publikowanym w Biuletynie Skarbowym 2001/4/18:
"Przepisy ustawy o opłacie skarbowej nie zawierają własnej definicji "podania", utożsamiając z podaniami żądania, odwołania i zażalenia. Wyjaśniając pojęcie "podania" przez odniesienie się do przepisów prawa formalnego można stwierdzić, iż w swej istocie stanowią one pisma składane w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej celem spowodowania określonego działania organu administracyjnego, np. dokonania czynności urzędowej czy wydania zaświadczenia bądź zezwolenia. Nie ma przy tym znaczenia przepis prawa stanowiący materialną lub formalnoprawną podstawę wysuniętego żądania jak również nazwa nadana takiemu pismu przez zainteresowanego. Istotne natomiast jest, aby żądanie, jako niezbędny element treści podania, stanowiło wyraz uzewnętrznienia woli konkretnego podmiotu. Oprócz żądania pismo to musi także zawierać inne elementy określone w przepisach szczególnych (...). 
W świetle powyższego należy stwierdzić, że do podań podlegających opłacie skarbowej należy zaliczyć w szczególności: odwołania, zażalenia, nadzwyczajne środki prawne służące wzruszeniu ostatecznych aktów administracyjnych, wnioski, wystąpienia, prośby, żądania. Do podań należy również zakwalifikować skargi, jeżeli - niezależnie od nazwy - są środkami odwoławczymi składanymi w toku instancji. Jako podań nie traktuje się zgłoszeń, które wprawdzie wywołują skutki materialnoprawne, jednakże mają charakter informacyjny, zwykle składane są w wykonaniu obowiązku ustawowego i w odróżnieniu od podań nie zawierają żądania skierowanego do organu administracyjnego."
 Analiza normatywnej treści powołanego we wstępie przepisu ustawy o opłacie skarbowej wskazuje, iż nie mieszczą się w katalogu przedmiotów opłaty skarbowej przedkładane na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628 ):
1. informacje o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami (art. 17 ust 1 pkt 3 i ust. 2 pkt 2), 
2. zbiorcze zestawienia danych, o których mowa w art. 37 ust. 1 i 2, 
3. zgłoszenia do rejestru dokonywane przez posiadaczy odpadów zwolnionych z obowiązku uzyskiwania zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z art. 33 ust. 5,
4. zawiadomienia dokonywane przez zarządzającego składowiskiem odpadów na podstawie art. 59 ustawy o odpadach.
 To zaś oznacza brak podstaw do obciążenia ich tą daniną. 
W kategorii podań mieszczą się natomiast niewątpliwie wnioski o wydanie decyzji w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej, określone w ustawie o odpadach, w związku z czym podania te i załączniki do podań podlegają opłacie skarbowej. 

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy o opłacie skarbowej  opłacie tej podlegają również zezwolenia (pozwolenia, koncesje) wydawane na wniosek zainteresowanego  Przedmiotem opłaty skarbowej nie są zatem inne decyzje wydawane na podstawie ustawy o odpadach na wniosek zainteresowanego (np. zatwierdzające określone dokumenty) jak:
1. decyzja  zatwierdzająca program gospodarki odpadami niebezpiecznymi (art. 19 ust. 2) 
2. decyzja zatwierdzająca instrukcję eksploatacji składowiska (art. 53 ust. 3),
3. zgoda na zamknięcie składowiska lub jego wydzielonej części (art. 54 ust. 2).
Potwierdza to treść załącznika do ustawy, w którym jako przedmiot opłaty skarbowej nie zostały wskazane te decyzje, brak też jest ogólnego ich wskazania jako "inne niewymienione decyzje"

Stawki opłat skarbowych w przypadku poszczególnych rodzajów decyzji, o których mowa w ustawie o odpadach,  podlegających opłacie skarbowej:
1. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów (art. 181 ust. 1 pkt 4 ustawy - Prawo ochrony środowiska w zw. z art. 18 ustawy o odpadach)- podobnie jak dla innych pozwoleń na wprowadzanie substancji i energii do środowiska  2000 zł, jeżeli pozwolenie wydawane jest w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a 500 zł od pozostałych pozwoleń (część IV ust. 47 c).
2. Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów (art. 27 ustawy o odpadach) - zgodnie z ust. 48 w części IV załącznika do ustawy o opłacie skarbowej (inne niż wymienione w niniejszym załączniku zezwolenia oraz koncesje), opłata ta wynosi 833 zł od zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej, 76 zł od pozostałych. 
3. Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów (art. 28 ustawy o odpadach) - jak w pkt. 2. 
4. Zezwolenie na składowanie odpadów niebezpiecznych na wydzielonych częściach innych składowisk odpadów - 76 zł  (od pozostałych zezwoleń, nie będących zezwoleniami na prowadzenie działalności gospodarczej).
5. Zezwolenia w zakresie międzynarodowego obrotu  odpadami - 1388 zł (jako pozostałe zezwolenia na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu z zagranicą (część IV ust 39 załącznika do ustawy o opłacie skarbowej).

Przy ustalaniu opłaty skarbowej w przypadku wydawania tzw. łącznych decyzji w zakresie gospodarki odpadami należy uwzględnić fakt, że w istocie mamy do czynienia z jedną decyzją, której zakres, zgodnie z przepisem art. 31 lub 32 ustawy o odpadach, może ulec odpowiedniemu rozszerzeniu, co zwalnia z obowiązku uzyskiwania odrębnego zezwolenia na prowadzenie działalności odpowiednio w zakresie: odzysku, unieszkodliwiania, zbierania, transportu odpadów. A zatem opłata skarbowa może być jedynie pobrana od pozwolenia na wytwarzanie odpadów (mimo, że w decyzji określone mogą być wymagania  dla odzysku, unieszkodliwiania, zbierania, transportu odpadów - art. 31) bądź  od zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania (mimo, że może ono również obejmować zbieranie i  transport odpadów - art. 32). 
 W przypadku zmiany decyzji ma zastosowanie stawka określona w części IV ust. 46 załącznika do ustawy o opłacie skarbowej, zgodnie z którym od przedłużenia terminu ważności lub zmiany warunków wydanego zezwolenia (koncesji) oraz duplikatów zezwoleń (koncesji) opłata skarbowa wynosi  50% stawki określonej dla zezwolenia (koncesji). 

 W przypadku wydawania decyzji na podstawie wniosków złożonych przed dniem 1 października 2001 r. zasada stosowania przepisów dotychczasowych  ma zastosowanie również do opłat skarbowych pobieranych w tych sprawach, zgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100, poz. 1085). 
 Większy .problem może stwarzać określenie opłaty skarbowej należnej w przypadku zmiany decyzji wydanych na podstawie przepisów dotychczasowych, które zgodnie z przepisami powołanej wyżej ustawy wprowadzającej nadal zachowują moc. 
W przypadku zmiany zezwolenia na usuwanie, w tym transport, wykorzystywanie lub unieszkodliwianie odpadów, wydanego na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o odpadach (Dz.U. Nr 196, poz. 592 ze zm.) opłata skarbowa powinna wynosić 50% w stosunku do obowiązującej stawki dla pozostałych zezwoleń tj. odpowiednio w stosunku do kwoty 833 zł lub 76 zł.
 W przypadku zmiany dotychczasowych zezwoleń na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych przy określaniu opłaty skarbowej należy odrębnie rozważyć 3 przypadki:
1. Obecnie wymagane w tym zakresie jest pozwolenie na wytwarzanie odpadów (jeżeli prowadzący instalację wytwarza powyżej 1 tony odpadów niebezpiecznych lub powyżej 5 tys. ton rocznie odpadów innych niż niebezpieczne) - zmiana zezwolenia zastępującego w istocie wymagane obecnie pozwolenie wiąże się z poniesieniem opłaty skarbowej w wysokości 50% opłaty za wydanie pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii.
2. Obecnie wymagana jest decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami niebezpiecznymi - zmiana takiej decyzji nie wiąże się z obowiązkiem uiszczenia opłaty skarbowej.
3. Wytwarzanie odpadów niebezpiecznych wymaga złożenia informacji o wytwarzanych odpadach i o sposobach gospodarowania nimi (do 100 kg przez wytwórcę nieprowadzącego  instalacji) - zmiana wymaga złożenia nowej informacji, ale nie wiąże się z uiszczeniem opłaty skarbowej. 

Ponadto w świetle przepisów ustawy o opłacie skarbowej należy zauważyć, że w zasadzie większość zmian dotyczy albo terminu obowiązywania decyzji  albo warunków określonych w zezwoleniu (pozwoleniu) i są to zmiany wiążące się z poniesieniem opłaty, inne zaś zmiany nie wiążą się z obowiązkiem uiszczenia opłaty skarbowej. Tego rodzaju zmianą nie powodującą obowiązku opłatowego będzie np. zamiana nazw rodzajów odpadów i ich kodów, określonych w decyzjach wydanych na podstawie dotychczasowych przepisów, na nowe odpowiadające im nazwy rodzajów odpadów i oznaczenia kodowe, zgodne z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 112, poz. 1206). Gdyby jednak posiadacz odpadów wnosił o określenie dodatkowych rodzajów odpadów, zmianę ilości odpadów lub sposobów postępowania z nimi - byłaby to zmiana warunków określonych w zezwoleniu (pozwoleniu).

Jednocześnie zwracam się z uprzejmą prośbą do Panów Wojewodów o przekazanie starostom powyższego stanowiska.