AKTY PRAWNE
Wyjaśnienia do przepisów 
PEod 024/15/146/02/JG
Warszawa, 28.03.2002 r.

      

Pan
Andrzej Królikowski
Główny Inspektor

Inspekcja Handlowa
Pl. Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
skr. pocz. 247

 
 

 W odpowiedzi na Pana pismo z dnia 3 stycznia 2002 r. (znak: BPO-024-1/02) dotyczące interpretacji przepisów odnośnie opakowań i odpadów opakowaniowych, Departament Polityki Ekologicznej przedstawia następujące wyjaśnienia.
 Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. Nr 63, poz. 638) w art. 13 zobowiązuje jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 25 m2, które sprzedają napoje w opakowaniach jednorazowych, do posiadania w ich ofercie handlowej podobnych produktów dostępnych w opakowaniach wielokrotnego użytku. Pojęcie produktów podobnych nie zostało zdefiniowane w ustawie, z tego względu istnieje trudność w interpretowaniu tego przepisu. Pojęciem "napoju" posługuje się Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług. W dokumencie tym w podsekcji DA "Produkty spożywcze, napoje i wyroby tytoniowe" znajduje się grupa 15.9 "Napoje". W związku z powyższym zapis art. 13 ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych należy odnosić wyłącznie do produktów wymienionych w grupie 15.9 "Napoje". Należy jednak zwrócić uwagę także na kwestię dotyczącą dostępności takich produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku. Jeżeli w kraju żaden z producentów napojów nie wprowadza na rynek napojów w opakowaniach wielokrotnego użytku nie ma zatem podstawy żądać od sprzedawców, aby posiadali w ofercie handlowej produkt, który w ogóle nie jest dostępny na rynku w takim opakowaniu. Ponadto zgodnie z art. 18 ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, Inspekcja Handlowa również nad przestrzeganiem przepisów art. 13 sprawuje nadzór.
 Przepis zawarty w art. 14 ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, zobowiązuje jednostki handlu detalicznego do przyjmowania zwracanych i na wymianę opakowań wielokrotnego użytku po produktach w takich opakowaniach, które znajdują się w ich ofercie handlowej. Brzmienie tego przepisu nie ogranicza przyjmowania przedmiotowych opakowań tylko do zakupionych w danej jednostce handlu detalicznego, a także nie wprowadza wymogu, że klient powinien wylegitymować się dowodem zakupu produktu w takim opakowaniu, które chce oddać w danej jednostce handlowej. W przypadku, gdy klient przyniesie opakowanie wielokrotnego użytku po produkcie w takim opakowaniu, który znajduje się w ofercie handlowej danej jednostki handlowej, do zwrotu (bez zakupu produktu) lub na wymianę (z zakupem produktu w takim samym opakowaniu), sprzedawca ma obowiązek przyjąć od niego te opakowanie, ale nie ma on podstawy prawnej żądać od klienta dowodu zakupu (paragonu, faktury, itp.), chyba że klient chce uzyskać zwrot kaucji.
 Podobna sytuacja ma miejsce odnośnie nakładania kaucji na opakowania. Ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych zobowiązuje art. 10 do ustalania kaucji tylko na opakowania po substancjach chemicznych bardzo toksycznych, toksycznych, rakotwórczych, mutagennych lub niebezpiecznych dla środowiska, które są określone w przepisach o substancjach i preparatach chemicznych. Należy jednocześnie przypomnieć, iż z zakresu działania przepisów o substancjach i preparatach chemicznych (tzn. ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych, Dz.U. Nr 11, poz. 84, z późn. zm.) zostały wyłączone m.in. środki ochrony roślin, tak więc również przepisów z ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych dotyczących kaucjonowania nie stosuje się w przypadku opakowań po środkach ochrony roślin. Ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych reguluje system kaucjonowania opakowań tylko po produktach określonych w art. 10 ust. 1tej ustawy i w stosunku do tych opakowań jest on obowiązkowy. Natomiast w przypadku pozostałych produktów przedmiotowa ustawa nie zawiera regulacji w tym zakresie ale również nie zawiera zakazu pobierania kaucji przez sprzedawcę (jest to element umowy cywilnoprawnej pomiędzy sprzedawcą a klientem). Należy zaznaczyć, iż przed wejściem w życie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, funkcjonował system kaucjonowania opakowań wielokrotnego użytku (np. po napojach). 
 Ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych w art. 6 zawiera regulacje dotyczące oznakowania opakowań. Na podstawie art. 6 ust. 5 minister właściwy do spraw środowiska określi w drodze rozporządzenia rodzaje opakowań podlegających oznakowaniu oraz wzory oznaczeń opakowań. Przedmiotowe rozporządzenie nie zostało jeszcze wydane i do momentu jego ogłoszenia, zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100, poz. 1085), obowiązuje rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 lutego 1998 r. w sprawie oznaczania opakowań (Dz.U. Nr 25, poz. 138), jednakże nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2003 r. Tak więc regulacje dotyczące oznaczania opakowań zawarte w ustawie o opakowaniach i odpadach opakowaniowych należy odnosić do tych rodzajów opakowań, o których mowa w przywołanym powyżej rozporządzeniu z dnia 13 lutego 1998 r.
 
 
 
  

Dyrektor 
Departamentu Polityki Ekologicznej
Marek Sobiecki